Weergave van de discussies op de gezamenlijke bijeenkomst van de zorgnetwerken van de PvdA en GroenLinks over de houdbaarheid van de zorg op 25 januari 2022.

Er is geen formeel verslag gemaakt van de bijeenkomst. Wat hier volgt is mijn persoonlijke impressie. 
Aanwezig waren ongeveer 25 leden van GroenLinks en de PvdA. Vanuit de Tweede Kamer was Attje Kuiken van de PvdA fractie aanwezig.

De opzet van de avond was om niet te kijken naar concrete oplossingen voor de vragen die de WRR oproept, maar vooral om te kijken hoe we tot lastige, maar noodzakelijke keuzen komen waar een breed draagvlak in de samenleving voor nodig is. De WRR geeft aan dat deze keuzen gemaakt moeten worden op basis van gedeelde waarden.

In de bijeenkomst hadden we twee valkuilen die we moesten proberen te vermijden. De eerste was de discussie of we het wel of niet eens zijn met de inschattingen van de WRR.  Bijvoorbeeld de inschatting dat we aan de grenzen van de financierbaarheid komen. Hier wordt ook binnen onze geledingen verschillend over gedacht.
De tweede valkuil was om niet direct naar praktische oplossingen te zoeken waarbij het bewust zoeken naar onderliggende waarden, die mogelijk met elkaar schuren, overgeslagen wordt.

We hebben de discussie in drie afzonderlijke groepjes gevoerd. Bij de terugkoppeling bleek in de discussie in de drie groepjes op een verschillende wijze en met een andere insteek te zijn gevoerd.

Er is uitgebreid stil gestaan bij de vraag of we vooraf waarden moeten formuleren die als afwegingskader gebruikt kunnen worden bij de keuzen die gemaakt moeten worden. Het risico daarvan is dat we dan in een filosofische/ideologische discussie terecht komen die nog tamelijk abstract is. Bovendien zijn zowel in ons eigen zorgnetwerk als binnen de PvdA al waarden geformuleerd die gehanteerd kunnen worden.

Een ander probleem bij het leggen van de focus op de te formuleren waarden is dat onze vertegenwoordigers in de TK hier niet veel mee kunnen op de kortere termijn. Daar moeten vaak concrete standpunten worden ingenomen over voorliggende wetsvoorstellen of moties. Als we eerste onze waarden moeten vaststellen als afwegingskader voor deze standpunten komen onze fracties niet veel verder.

In de nabespreking hebben de initiatiefnemers vanuit beide netwerken geconcludeerd dat een en-en benadering misschien wel goed kan zijn. We vragen aan onze fracties in de TK enkele knellende thema’s waar ze een standpunt over moeten innemen aan ons voor te leggen. Voor ieder van deze thema’s vormen we een groepje die zich hierover buigt en probeert tot een advies voor de fracties te komen. Achteraf analyseren we de gesprekken die in de groepjes gevoerd zijn om te kijken welke waarden in de discussie een rol hebben gespeeld, en hoe keuzen zijn gemaakt als deze waarden onderling schuurden. Op die manier kunnen we in de praktijk ontdekken welke waarden van belang zijn en hoe we ermee om moeten gaan als deze waarden onderling schuren. We gaan dit voorstel een onze fracties in de TK voorleggen.

Een belangrijk onderwerp dat door een van de aanwezigen naar voren is gebracht is dat we bij discussies over de zorg ons teveel beperken tot de zorg die door professionals geleverd wordt. Hierbij missen we twee belangrijke invalshoeken die van grote invloed zijn op de houdbaarheid van de zorg. De eerste is het feit dat gezondheid niet alleen bepaald wordt door een ziekte waar een diagnose en een behandeling aan vast geplakt kan worden. Er zijn veel maatschappelijke factoren die invloed hebben op de gezondheid van mensen, en daarmee ook op de kosten van de zorg. Denk bijvoorbeeld aan een schone en gezonde leefomgeving, goede huisvesting, voorkomen van armoede, gezonde scholen voor kinderen enz.
Een tweede belangrijk aspect is dat de meeste zorg niet geleverd wordt door zorgprofessionals, maar door het informele netwerk rond de mensen die zorg nodig hebben. Dat begint al met de zorg van ouders voor de kinderen en eindigt met de (mantel)zorg van kinderen voor hun ouders. En alle zorg die mensen elkaar in de tussentijd op allerlei gebieden geven. Dit is een onderwerp dat beslist meer aandacht verdient.

28-2-2022
Pouwel van de Siepkamp