Persbericht: Naar een Maatschappelijke GGZ
GroenLinks-PvdA presenteert visie op betere mentale gezondheid
31 januari 2025, Amersfoort
De GGZ staat onder druk: wachtlijsten zijn lang, personeelstekorten lopen op en patiënten voelen zich vaak niet gehoord. GroenLinks-PvdA ziet oplossingen in een nieuwe aanpak: van symptoombestrijding naar herstel, met een focus op wijkgerichte samenwerking en rechtvaardige verdeling van zorg. Op het symposium in Amersfoort bracht het zorgnetwerk van GroenLinks-PvdA politiek en vernieuwers in de zorg samen.
Van symptoombestrijding naar herstel
Het medisch model, waarin psychische klachten leiden tot een diagnose en een behandeling wekt hoge verwachtingen bij burgers, financiers en andere zorgverleners. Deze verwachtingen kunnen vaak niet waargemaakt worden. Hoogleraar zorginnovatie Floortje Scheepers pleit ervoor om niet de psychische stoornis centraal te stellen, maar wat iemand wil bereiken: “Het begint bij de vraag: wat wil je en wat kun je? Vervolgens is de vraag wat naasten daarin kunnen betekenen en dan pas komt er mogelijk een rol voor een zorgverlener.”. “Psychische ontregeling is geen geïsoleerde ‘aandoening’ die we even in de GGZ kunnen fixen.”
Volgens huisarts Nikki Makkes ligt de sleutel voor een duurzame oplossing in acceptatie van complexiteit. "Het medisch model, dat uitgaat van denken in enkelvoudige problemen, volstaat niet. We moeten kijken naar de complexiteit van de hele persoon, daar vind je oplossingen."
Tweede Kamerlid Lisa Westerveld benadrukt dat mentale gezondheid niet gaat over het behandelen van symptomen, maar over mensen weer regie geven over hun leven. "Preventie is cruciaal, en dat begint bij het aanpakken van maatschappelijke oorzaken zoals armoede en sociale ongelijkheid."
Wijkgerichte samenwerking als basis In heel Nederland laten innovatieve projecten zien hoe zorg dicht bij huis en in samenhang met de sociale omgeving kan worden georganiseerd. Zo werkt Proeftuin Ruwaard in Oss met een wijkgerichte aanpak waarin zorg en ondersteuning integraal worden aangeboden. In Overvecht zet Krachtige Basiszorg zich in voor kwetsbare bewoners met complexe problemen. Deze initiatieven bewijzen dat het mogelijk is om anders te kijken én anders te doen.
Dolf Warris, wethouder in Oss en betrokken bij Proeftuin Ruwaard, ziet kansen en benadrukt dat het belangrijk is om je niet te laten meeslepen in denken in onmogelijkheden: "Laten we ons blijven verwonderen en er niet in trappen dat het niet anders zou kunnen".
Schaarste eerlijk verdelen
De toegang tot zorg moet bovendien eenvoudiger worden, vooral voor kwetsbare groepen. Ongelijk investeren is noodzakelijk voor meer gelijke kansen. Daarvoor is andere sturing nodig en het is dus belangrijk dat mentale gezondheid op de politieke agenda komt. Dick Veluwenkamp, voorzitter van GGZ instelling Arkin doet daartoe een oproep: “We moeten samen zorgen dat geestelijke gezondheidszorg op de politieke agenda komt. Er is nu te veel verborgen leed”.
De urgentie van verandering
Om de zorg toegankelijk te laten blijven is het noodzakelijk om de inrichting ervan te vereenvoudigen. De huidige financiële prikkels maken het aantrekkelijk om enkelvoudige problematiek te behandelen, en minder aantrekkelijk om juist de cliënten met complexere problematiek te behandelen. Dick Veluwenkamp: “Onze cliënten zijn niet ingewikkeld, wij doen ingewikkeld”
Gezamenlijke visie
Deze visie op betere mentale gezondheid is gebaseerd op gesprekken met vele experts, zorgvragers en beleidsmakers. GroenLinks-PvdA roept op tot politieke keuzes die leiden naar een betere mentale gezondheid in de samenleving en toegang tot passende en mensgerichte zorg voor wie dat nodig heeft.